اذیت‌های اهل‌کتاب (قرآن)خداون در قرآن از آزار رساندن اهل کتاب بر مسلمانان خبر داده است. ۱ - آزار اهل کتاب به مسلمانانقرآن از آزار رساندن اهل کتاب به مسلمانان در آینده خبر داده است: ۱.۱ - آیه اول... ولو ءامن اهل الکتـب لکان خیرا لهم منهم المؤمنون واکثرهم الفـسقون• لن یضروکم الا اذی... و اگر اهل كتاب، (به چنين برنامه و آيين درخشانى،) ایمان آورند، براى آنها بهتر است! (ولى تنها) عده كمى از آنها با ايمانند، و بيشتر آنها فاسقند، (و خارج از اطاعت پروردگار). آنها (اهل كتاب، مخصوصا» یهود) هرگز نمى‌توانند به شما زیان برسانند، جز آزارهاى مختصر. لن یضروکم الا اذی و ان یقاتلوکم یولوکم الادبار ثم لا ینصرون. این آیه به مسلمانانی که از طرف قوم کافر خود تحت فشار قرار گرفته بودند و آنها را به خاطر پذیرفتن اسلام نکوهش و احیانا تهدید می‌کردند بشارت می‌دهد که مخالفان هرگز نمی‌توانند زیانی به آنان برسانند، و زیان آنها بسیار جزئی و کم اثر خواهد بود، و از بدگویی زبانی و مانند آن تجاوز نمی‌کند. این دو آیه در حقیقت متضمن چند پیشگویی و بشارت مهم به مسلمانان است که همه آنها در زمان پیامبر اکرم عملی گردید: ۱. اهل کتاب هیچگاه نمی‌توانند ضرر مهمی به مسلمانان برسانند، و زیان‌های آنها جزئی و زودگذر و دیر پای است (لن یضروکم الا اذی) ۲. هر گاه در جنگ با آنها روبرو شوند سرانجام شکست خواهند خورد و پیروزی نهایی از آن مسلمانان است و کسی به حمایت از آنان بر نخواهد خاست (و ان یقاتلوکم یولوکم الادبار ثم لا ینصرون). ۳. آنها هیچگاه روی پای خود نمی‌ایستند، و همواره ذلیل و بیچاره خواهند بود، مگر اینکه در برنامه خود تجدید نظر کنند و راه خدا پیش گیرند یا به دیگران متوسل شوند و موقتا از نیروی آنها استفاده کنند. (ضربت علیهم الذلة این ما ثقفوا...) طولی نکشید که این سه وعده و بشارت آسمانی در زمان خود پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله تحقق یافت، و مخصوصا یهود حجاز (بنی قریظه و بنی نضیر و بنی قینقاع و یهود خیبر و بنی المصطلق) پس از تحریکات فراوان بر ضد اسلام، در میدان‌های مختلف جنگ با آنها روبرو شدند، و سرانجام همگی شکست خورده و متواری گشتند. ۱.۲ - آیه دوملتبلون فی امولکم وانفسکم ولتسمعن من الذین اوتوا الکتـب من قبلکم ومن الذین اشرکوا اذی کثیرا... به یقین (همه شما) در اموال و جان‌های خود، آزمایش می‌شوید! و از کسانی که پیش از شما به آنها کتاب (آسمانی) داده شده (یهود)، و (همچنین) از مشرکان، سخنان آزار دهنده فراوان خواهید شنید!. این آیه خطاب به مؤمنان است و آنان از این رو مورد خطاب واقع شده‌اند تا خود را در برابر اذیت و آزارها و سختی‌هایی که خواهند دید مهیا سازند و صبر و بردباری پیشه کنند. منظور از آزمایش در اموال، انفاق آن در راه خیر و نیز آفت‌هایی است که در آن پدید می‌آید و مقصود از امتحان شدن در مورد جان کشته و مجروح و یا اسیر شدن و وارد شدن انواع بلاها بر آن و نیز زخم زبان‌ها و اذیت و آزارهایی است که در راه پیروی از دین اسلام از اهل کتاب (یهود) می‌شنوند و به خاطر ایمانشان مورد سرزنش آنان قرار می‌گیرند. همانا بردباری و پرهیزگاری از اموری است که تصمیم بر آن واجب است، و یا منظور این است که این آزمایش از امور ثابتی است که خداوند تصمیم بر انجام آن گرفته است. پس شما ناگزیر باید صبر و استقامت و تقوا را پیشه کنید. ۲ - ایمنی از آزار اهلکتابصبر و تقوا موجب در امان ماندن از آزار و حیله اهل کتاب می‌شود: هـانتم اولاء تحبونهم ولایحبونکم وتؤمنون بالکتب کله... • ... وان تصبروا وتتقوا لایضرکم کیدهم شیـا... شما کسانی هستید که آنها را دوست می‌دارید اما آنها شما را دوست ندارند! در حالی که شما به همه کتاب‌های آسمانی ایمان دارید (و آنها به کتاب آسمانی شما ایمان ندارند).... (اما) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید، نقشه‌های (خائنانه) آنان، به شما زیانی نمی‌رساند. از ذیل آیه استفاده می‌شود که در امنیت بودن مسلمانان در برابر نقشه‌های شوم دشمنان مشروط به استقامت و هوشیاری و داشتن تقوی است، و تنها در این صورت است که امنیت آنها تضمین گردیده است. خداوند در این آیه به مؤمنان هشدار داده است، تا دشمنان خود را جزء خاصان خویش قرار ندهند و رازهای مسلمانان و نیک و بد ایشان را، در برابر این گروه آشکار نسازند، این اعلام خطر به صورت کلی و عمومی است و باید در هر زمان و در هر حال مسلمانان به این هشدار توجه کنند. ولی متاسفانه بسیاری از پیروان قرآن از این هشدار غفلت ورزیده‌اند، و در نتیجه گرفتار نابسامانی‌های فراوان شده‌اند، هم اکنون در اطراف مسلمانان دشمنانی هستند که خود را به دوستی می‌زنند، و به ظاهر از مسلمانان طرفداری می‌کنند، ولی با کارهایی که از خود نشان می‌دهند، معلوم می‌شود که دروغ می‌گویند، مسلمانان فریب ظاهر آنها را خورده به آنان اعتماد می‌کنند، در صورتی که آنان برای مسلمانان جز پریشانی و بیچارگی و تباهی چیزی نمی‌خواهند، و از ریختن خار بر سر راه آنها و به دشواری افکندن کار آنان کوتاهی ندارند. لتبلون فی امولکم وانفسکم ولتسمعن من الذین اوتوا الکتـب من قبلکم... وان تصبروا وتتقوا... به يقين (همه شما) در اموال و جانهاى خود، آزمايش مى‌شويد! و از كسانى كه پيش از شما به آنها كتاب (آسمانى) داده شده (يهود) .... و اگر استقامت كنيد و تقوا پيشه سازيد. شما در جان و مال، مورد آزمایش قرار خواهید گرفت، و اصولا این جهان صحنه آزمایش است و ناگزیر باید خود را آماده مقابله با حوادث و رویدادهای سخت و ناگوار کنید، و این در حقیقت هشدار و آماده باشی است به همه مسلمانان که گمان نکنند حوادث سخت زندگی آنها، پایان یافته و یا مثلا با کشته شدن کعب بن اشرف، شاعر بد زبان پرخاشگر و آشوب طلب، دیگر ناراحتی و زخم زبان از دشمن نخواهند دید. به همین جهت می‌فرماید: و لتسمعن من الذین اوتوا الکتاب من قبلکم و من الذین اشرکوا اذی کثیرا: بطور مسلم در آینده از اهل کتاب ( یهود و نصاری) و مشرکان سخنان ناراحت کننده فراوانی خواهید شنید. و ان تصبروا و تتقوا فان ذلک من عزم الامور در اینجا وظیفه‌ای را که مسلمانان در برابر اینگونه حوادث سخت و دردناک دارند بیان می‌کند و می‌گوید: اگر استقامت به خرج دهید، شکیبا باشید، و تقوی و پرهیزکاری پیشه کنید، این از کارهایی است که نتیجه آن روشن است و لذا هر انسان عاقلی باید تصمیم انجام آن را بگیرد. تقارن صبر و تقوی در آیه گویا اشاره به این است که بعضی افراد در عین استقامت و شکیبایی، زبان به ناشکری و شکایت باز می‌کنند، ولی مؤمنان واقعی صبر و استقامت را همواره با تقوی می‌آمیزند، و از این امور دورند. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۳۴۹، برگرفته از مقاله «اذیت‌های اهل‌کتاب». |